Canan Murtezaoğlu

Yılın her ayı içinde “önemli gün ve haftalar” başlığı altında onlarca etkinlik yapılıyor, bildiriler yayınlanıyor, sorunlara dikkat çekiliyor. Örneğin Aralık

Temsilci Kurul, Ali Rıza Paşa, “Hükûmet bildirisinin anlamsızlığına ve içindeki düşüncelerin yanlışlığına bakmadan” yeni hükûmete destek olmaya karar verir. Atatürk

Atatürk, “Padişah köleliği ile elde edilen iktidar, iktidarsızlık örneğidir” sözlerini söylediğinde, kurduğu devletteki işleyişin yüz yıl sonrasına da işaret edeceğini

Ali Rıza Paşa hükümeti beşinci günündedir.* Atatürk şöyle der Nutuk’ta: “Hâlâ anlaşamıyoruz. Memleketin, İstanbul ile olan resmî haberleşme ve ilişkileri

Tarih 2 Ekim 1919. Ferit Paşa hükümeti düşmüştür. Ali Rıza Paşa yeni hükümeti kurmakla görevlendirilir. Mustafa Kemal Paşa, bu gelişmeyi

Atatürk; “gelecek kuşakların ders almasını ve uyanmasını sağlayacak nitelikte” gördüğü birçok konuya ayrıntılarıyla değinmiştir Nutuk’ta. Bunların içinde, İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin

Mustafa Kemal Paşa, sekiz buçuk saat telgraf başında kalarak Ferit Paşa hükümetinin düşürülmesi gerektiğini tüm yönleriyle açıklamıştır, Selanik günlerinden tanıdığı

Floransalı İtalyan düşünür Niccolò Machiavelli demiş ki: “Eğer bir millet iktidarda bulunan kişilerin şerefsizliğini, alçaklığını, hırsızlığını, yalnızca kendi siyasi görüşünden

New York’taki Türkevi açılışının yankıları çok yönlü sürüyor. Bazı gazeteciler; neden açılışta ABD’de yaşayan Nobel Kimya ödüllü Aziz Sancar yoktu

“2020 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 794 milyon 798 bin 729 kişi olduğu tahmin edildi.”* “Beş parmağın beşi bir

Barış günlerinde, değil günlerin ayların bile önemi olmayabilir. Ancak savaş günlerinde durum hiç de öyle değildir; hayatın, zamanın değeri saniyelerdedir,

Temmuz 1915, Esat Paşa ve Kurmay Başkanı Fahrettin (Altay) Bey’in Mustafa Kemal’i 19. Tümen Karargâhı’nda ziyaretiyle sonlanmış, Esat Paşa, Çanakkale’deki

“Mustafa Kemal Paşa daha Samsun’a çıkmadan önce Fethi (Okyar) Bey aracılığıyla bir gizli örgütün kuruluş çalışmalarından haberdar edilmiştir. Ancak bunun

Lozan’ın mimarı İsmet İnönü’nün, cebinden çıkardığı ajanda tipinde küçük defterlere kısa notlar halinde bir şeyler yazdığı ailesi ve çevresi tarafından

Atatürk’ün hayatını, “Fikrimizin Rehberi” adlı hacimli eseriyle okuyucuya sunan değerli yazar Erol Mütercimler, kitabın “Mustafa Kemal Amasya’da” bölümünde çok önemli

Haziran 1915… Çanakkale savaşları sürmektedir… Mustafa Kemal’in ifadesiyle, Arıburnu cephesinde düşmanın taarruz ettiği siperler; “7-8 metrodan, 10 ilâ 12 metroya

28 yıl önce bugün, yazar, ozan ve düşünürlerimizin diri diri yakılışına tanık olmuş; bir Ortaçağ engizisyon sahnesini izler gibi izlemiştik

“Her şeyi olanlar, hiçbir şeyi olmayanlarla neden ilgilensinler ki!” Bu söz, Kolombiyalı uyuşturucu baronu Pablo Escobar’a ait. Escobar, ilk ve

16 Mayıs 1919… Mustafa Kemal, ailesine de veda ettikten sonra Kızkulesi açığında demir atmış olan Bandırma vapuruna gider.* Rauf Bey

Atatürk’ün mahalle ve çocukluk arkadaşı Asaf İlbay, anılarında onun çok küçük yaşta bile kişilikli bir çocuk olduğundan bahsetmiştir. O günlerin

Önceki yazımızda* yeni bin yılın ilk 21 yılını değerlendirirken iletişim teknolojilerinin hayatı kolaylaştıran imkânlarına da değinmiştik. İlgi duyduğumuz bir konu

İnsanlık 2000 yılını, yeni bin yılın başlangıcı olarak büyük umutlarla karşıladı. Önceki bin yılın son yüz yılından siyasi ve ekonomik

2015 yılı, ülkemizde dört ay ara ile iki genel seçimin yaşandığı yıldır. Haziran’daki ilk seçimde mevcut iktidar Meclis çoğunluğunu kaybetmiştir.

Mustafa Kemal, İstanbul’dan Samsun’a, Ordu Müfettişliği görevi ile gidecektir. Bu yetkiyi kendisine veren, Damat Ferit Paşa hükümetidir. Bu görev neden

Ekim 1917… Sultan Reşad (V. Mehmed) Alman İmparatoru’nun genel karargâhına davet edilir. Ancak bu ziyareti yapabilecek durumda değildir. Onun yerine

Batı’nın, Anadolu’da başlattığı misyonerlik çalışmalarının asıl amacı Anadolu’yu hakimiyet altına almak düşüncesi miydi? Öyle idiyse, Mustafa Kemal Atatürk’ün, ordu ve

19. yüzyılın ikinci yarısında, Avustralya ve Amerika’da, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle başlayan işçi hareketleri zamanla gelişir ve neticede 8

Din ve vicdan özgürlüğünü tanımlayan, “Ve de ki: ‘Gerçek Rabbinizdendir. Dileyen inansın, dileyen inkâr etsin.” (Kehf/Mağara,29) cümlesi, gerçeğin kaynağını belirterek

“Efendiler, şimdi sırası gelmişken saygıdeğer ulusuma şunu öğütlerim ki: Bağrında yetiştirerek başının üstüne kadar çıkaracağı adamların kanındaki, vicdanındaki öz mayayı,

İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin sözde lideri Sait Molla’nın Rahip Frew’a gönderdiği, buram buram ihanet ve maddiyet kokan mektuplarından ilk ikisini daha

Babıali yani İstanbul basınını; “Küçük muhbirinden büyük muhabir, büyük muharririnden kalpazan, başmuharririnden hain, musahhihinden vatanperver, dâhi şairinden lafazan, üç mısraı

“Herkeste her zaman ortaya çıkmayan ama herkesin yaşamında en azından birkaç kere varlığını hissettiren; kiminin hissettiği kiminin ise varlığından haberdar

Gerçek bir öncünün yol haritası, daima şu iki temel öğeyi içerir: “gerçek ülkü için hedefe yürümek ve aldatmamak”. Bu, peygamberler

İstanbul’un fiilen işgaline yirmi gün kala Mustafa Kemal, yaşanan gelişmeler nedeniyle şöyle diyecektir. “Biz elbette işi böyle bir kaderciliğe bırakamazdık.

İmparatorlukların çöktüğü, kan ve gözyaşının hiç eksilmediği, siyasi iştahların “gemi azıya aldığı” yani git gide azgınlaştığı zamanlardı 20. yüzyılın ilk

“Atatürk’e göre bizde olması gereken sistem, ne kapitalist ne de komünist sistemdi.”* Erken gençlik yıllarından beri bağımsızlık, devletin yapısı, yönetimi

“…durum hakkında onlara danış”* cümlesi vardır 1920 Meclisi’nin kürsüsünün arkasında ve gümüş harflerle yazılmıştır. Bu ifade, o günkü Meclis’in çalışmalarına

Anadolu’da ayaklanmalar sona ermiş, eşkıya çeteleri ortadan kaldırılarak kuvvetli bir ordu kurulmuş ve I. İnönü Zaferi kazanılmıştır. Tarih 25 Ocak

«Kimi ölüler bize ne kadar yakın; yaşayanların birçoğu ne kadar da ölü…» demişti Uğur Mumcu! «Her memurum için, çoluk çocuğu

Yüz yıl önce 20 Ocak 1921 günü, ilk “Büyük Millet Meclisi” nin, ilk Anayasa’sının yani Teşkilât-ı Esasiye Kanunu’nun kabul edildiği

Ahlak ne yenir ne içilir ancak bir toplumun ilerlemesi için üzerinde durulması gereken bir kavramdır. Kelime anlamı; bir toplum içinde

“Bilinçli saygıları artar” sözcükleri, Kur’an’ın bir cümlesinde yer alıyor. (Hüseyin Atay, İsra/Gece Yolculuğu, 109 meali) Burada geçen “huşû” kelimesi; alçak

“Geçmişini hatırlamayanlar onu tekrar yaşamaya mahkûmdur!..” demiş İspanyol asıllı Amerikalı filozof, şair ve yazar George Santayana. Yeni yıla girmenin rehaveti

“Altından çapanoğlu çıkmak” deyimi, girişilen işte başa dert olacak bir durumla karşılaşmak anlamında kullanılır. (TDK) Genel anlatıma göre; Osmanlı döneminden

Atatürk Nutuk’ta*, ulusal mücadelede karşılaşılan “açık ve gizli” güçlükleri anlatırken “gelecek kuşaklara ibret ve ders olacak nitelikteki” belgeleri de sunar.

1924 Anayasası 10 ve 11. maddelere* eklenen “kadın” kelimesi toplumu bir anda nasıl değiştirdiyse (1934), demokrasi nasıl hayat bulduysa, bugün

Evren boşluk kabul etmez, denir. Bu boşluk, sahipsiz bırakmaktır aslında. Evren, ne bir banka soyguncusuna engel olur ne de buluş

Murat Bardakçı’nın 220 belgeden oluşan “İttihadcı’nın Sandığı” adlı hacimli eserinin 219 no’lu belgesi (11 Aralık 1919), önde gelen bir Dürzi

Şevket Süreyya Aydemir ünlü eseri Tek Adam’ın, Atatürk’ün Soyadı başlığı bölümü; “21 Haziran 1934’te, Türk aile hayatını ilgilendiren önemli bir

Değerli eserinde; “Atatürk’e göre demokrasi en iyi düzendir ve yükselen bir deniz gibi ortalığı kaplayacaktır. Cumhuriyet, demokrasinin en yetkin biçimidir

20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen (Türkiye dahil 193 ülke onaylamıştır) Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin dört temel ilkesi

“Gerçeğe yönelerek, Allah’ın insanları üzerinde yarattığı doğa dinine yüzünü çevir. Zira Allah’ın yaratışında değişme yoktur. İşte, dosdoğru din budur, ancak

Tunuslu İbn-i Haldun, bilimsel tarihçiliğin ve sosyolojinin temellerini atan, ünlü bir düşünür, devlet adamı ve tarihçidir. Anadolu’daki Türk-Yunan savaşını yerinde

1925 Şeyh Sait isyanı, planlanandan daha önce başlar ve bu durum “kader” olarak nitelendirilir isyanın başı tarafından. Bu “kader” denen

“Dünya malı ne kadar toplanırsa toplansın, tükenir biter; söz kaleme alınırsa kalır, dünyayı gezinir.” (beyit, 114) diyor ünlü bilgin ve

Atatürk, bir Orta Anadolu gezisinde, tarlasında çift süren bir çiftçiye rastlar ve öküzünün birine ne olduğunu sorar. Çiftçi de devlete

Atatürk’ün yolundan yürümek, onun karakter özelliklerini yakından tanımayı, bilmeyi gerektirir. Mustafa Kemal, gıyabında şahsı ile ilgili tasarrufu sevmez, bunu kişisel

“…Allah’a karşı yalan uyduranlar…” (Nahl/Bal Arısı,116), “Doğrusu o yalan uyduranlar içinizden bir takımdır.” (Nur/Aydınlık,11) ayetlerinde de görüleceği gibi Kur’an’ın dini

“ALTI OK” olarak belirlenen ideolojide “milliyetçilik” ve “halkçılık” ilkeleri vardır ancak bunlar tarif edilirken sağ veya sol ifadelerine yer verilmemiştir

Aklı çalıştıran sorumluluk duygusudur ve Atatürk; aklı kullanmaktır, sorumluluktur, harekettir. Falih Rıfkı‘dan okuyalım: Gençliğinde halk ile köylülerin kaynaşmasını isterdi. Bir

İlk Genel Seçim 1923’te yapılır. Atatürk’ün ebediyete intikalinden önce, 1935’te yapılan Genel Seçim ise bir “ilk” i barındırması açısından özeldir;

Sakat ruhlu bir takım kadın-erkek yine depremi içki ve zinaya bağladı.  Zihniyet değişmelidir! Bu söz bilmem kaç kez yazıldı, kaç

Çanakkale geçilemez, İstiklâl Harbi 30 Ağustos zaferiyle taçlanır, Lozan Antlaşması imzalanır, Türk Birlikleri İstanbul’a girer, Ankara başkent olur. Son bir

Hangi taşı kaldırsanız altından “ecnebiler” çıkıyor; İngilizi, Amerikalısı, Fransızı! 24 Ocak 1993’te Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde, arabasına konulan bombanın

Yazar demiş ki: “…işte yeniden ona bir kişilik ve alınyazısı, bilincinin bitip tükenmeyen gevezeliklerinden kurtulma yolu, kendini tanımlama ve değerlendirmesi

23 Nisan 1920’de, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara’da açılır.  Mustafa Kemal Atatürk‘ün demeci şöyledir; “Yüksek meclisiniz, bildiğiniz gibi, olağanüstü yetkiye

Kitleleri yönlendirmek için siyasî propaganda aracı yapılan din, her devirde beyinleri dumura uğratmıştır. Bu düşüncemizi, “OKU!” adlı çalışmamızda; “İnsanın, aklını

2010 ve 2015 yılları arasında devlet başkanlığı yapan ve maaşının %90’ını hayır kurumlarına bağışladığı için dünyanın en fakir devlet başkanı