Devrim’in “1 Kasım” ları 1922- 1928
Bazı olayların tarihsel olarak sıralanmasında, liderin, kitlelere hitap tarzında, kullanılan ifadelerin netliği ve zenginliğinde bir devrime nasıl sahip çıkıldığının azim ve kararını görebilmek mümkün. İlgiyle incelenmelidir Devrim’in “1 Kasım” ları. Bazılarını verelim:
1 Kasım 1922 – Saltanatın kaldırılması
Atatürk: “Milletin saltanat ve egemenlik makamı, yalnız ve ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir.”
1 Kasım 1923 – Atatürk’ün, Cumhurbaşkanı seçilmesi nedeniyle kendisini kutlayan Halife Abdülmecit Efendi’ye cevap telgrafı: “Türkiye Cumhuriyeti hakkında hayırlı temennilerinize teşekkür ederim.”
Her 1 Kasım’da TBMM’nin devre açılışları vardır;
1 Kasım 1924 – Cumhurbaşkanı Atatürk: “Hiç şüphe etmemelidir ki, Anadolu ortasında süratle meydana getirilecek yeni ve bayındır bir Ankara, asırlarca ihmal edilen Türk vatanı için başlı başına bir uygarlık merkezi, Türk Devleti için pek önemli bir dayanak olacaktır!”
1 Kasım 1925 – Cumhurbaşkanı Atatürk: “… Cumhuriyet devrinin kendi zihniyet ve ahlakıyla donanmış basınını yine ancak Cumhuriyet’in kendisi yetiştirir.”
1 Kasım 1926 – Cumhurbaşkanı Atatürk: “… Bu büyük millet, arzu ve istidadının yöneldiği istikametleri görmeye çalışan ve görebilen evladını daima takdir ve himaye etmiştir.”
***
Atatürk, ikinci kez Türkiye Cumhurbaşkanlığı’na seçilir. Konuşmasından bazı cümleler;
1 Kasım 1927 – “… Asla şüphe yoktur ki, Cumhuriyet’in gelecek evlatları bizden daha çok refaha kavuşmuş ve bahtiyar olacaklardır!” … “… Bu ödevler, uygarlık ve insanlık ailesinde Türk milletinin lâyık olduğu yüksek itibar mevkiini koruma ve yükseltmesine hizmet etmek olacaktır.”
***
Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında Kanun’un kabulü
1 Kasım 1928 – Cumhurbaşkanı Atatürk: “… Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla Türk harflerinin kesinlik ve yasallık kazanması, bu memleketin yükselme mücadelesinde başlı başına bir geçit olacaktır. “
Canan Murtezaoğlu
Yararlanılan Kaynak:
Prof. Dr. Utkan Kocatürk; Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi