Öğrenme zamanı ile başarı arasındaki ilişki
PISA’nın temel amacı, öğrencilerin okulda öğrendikleri bilgi ve becerileri günlük yaşamda kullanabilmelerini ölçmektir. Bu bağlamda örgün eğitime devam eden 15 yaş grubundaki öğrencilerin Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı ve Okuma Becerileri gibi temel alanlardaki başarılarını ölçmeyi öncelemektedir.
Yukarıdakilerle birlikte, 15 yaş grubundaki öğrencilerin öğrenme isteklerini, derslerdeki performanslarını ve öğrenme ortamları ile ilgili tercihlerini daha açık bir biçimde ortaya koymayı da hedeflemektedir.
PISA’nın, bu anlamda netleştirmek istediği konulardan biri de öğrenme zamanı ile öğrenme arasındaki ilişki, yani bağıntıdır. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerin öğrenme için ayırdığı zaman ile PISA puanları arasındaki ilişki belirtilmiştir. Tablodan da anlaşılacağı gibi, öğrenme zamanı ile başarı arasındaki ilişki doğru orantılı değildir. Yani öğrenme için daha fazla zaman ayırmak daha başarılı olmayı sağlamıyor!
Ülkemizde durum nedir?
Ülkemiz özelinde konuya baktığımızda, bu anlamda derin bir yanılgı içinde olduğumuzu görmekteyiz!
Doğru olan, bilimsel olan, öğrenme için daha çok zaman ayırmak yerine, ayrılan zamanı daha verimli hale getirmektir. Bunun için de ezber yerine, yaparak yaşayarak öğrenmeleri tercih etmek gerekir. Yaparak yaşayarak öğrenmenin daha kalıcı, daha nitelikli öğrenmeler için şart olduğu, bütün öğrenme kuramlarının üzerinde birleştiği bir gerçektir. Bilimsel gerçek bu olduğu halde, ülkemizde sık rastladığımız ders saatlerini artırmak, çocuklarımızın okul dışı zamanlarını ödevlerle doldurmak, yaz tatillerini okul zamanına çevirmek gibi uygulamalarımız kesinlikle bilimsel değildir. Kaldı ki bunları yaptığımız halde sonuç alamadığımız ortadadır.
MEB yetkililerinin, okulların ve velilerin, bilimle çelişen bu tutumu terk etmeleri gerekmektedir.
Aşağıdaki tablo bu anlamsız takıntımızı açık biçimde sergilemektedir. Örneğin, Türkiye, öğrenme için bütün OECD ülkelerinin ortalamasından daha fazla zaman ayırdığı halde, bu ülkelerin çocuklarına kazandırdığı puanların neredeyse yarısı kadar puan sağlayabilmektedir.
PISA ÖĞRENME ZAMANI
Ali Rıza Çatal
Öğretmen, E. Milli Eğitim Müfettişi